ระบบการจัดการเรียนการสอนพระพุทธศาสนาตามหลักอริยสัจ ๔ สำหรับนักเรียนมัธยมศึกษา จังหวัดปราจีนบุรี
คำสำคัญ:
ระบบการจัดการเรียนการสอน, พระพุทธศาสนา, หลักอริยสัจ ๔บทคัดย่อ
วัตถุประสงค์การวิจัยคือ 1) เพื่อศึกษาองค์ความรู้เกี่ยวกับระบบการจัดการเรียนการสอนพระพุทธศาสนาตามหลักอริยสัจ 4 สำหรับนักเรียนมัธยมศึกษา จังหวัดปราจีนบุรี? 2) เพื่อประเมินสภาพปัญหาและความต้องการของระบบการจัดการเรียนการสอนพระพุทธศาสนาตามหลักอริยสัจ 4 สำหรับนักเรียนมัธยมศึกษา ?จังหวัดปราจีนบุรี? 3) เพื่อพัฒนาระบบการจัดการเรียนการสอนพระพุทธศาสนาตามหลักอริยสัจ 4 ?สำหรับนักเรียนมัธยมศึกษา จังหวัดปราจีนบุรี ?4) เพื่อประเมินและรับรองระบบการจัดการเรียนการสอนพระพุทธศาสนาตามหลักอริยสัจ 4 สำหรับนักเรียนมัธยมศึกษา จังหวัดปราจีนบุรี
การวิจัยครั้งนี้ใช้แบบพัฒนา กล่าวคือ การสำรวจ โดยสอบถามจากจากกลุ่มตัวอย่างนักเรียนมัธยมศึกษา จำนวน 217 คน ซึ่งได้มาโดยวิธีการเลือกแบบเจาะจง และการสัมภาษณ์ผู้บริหารสถานศึกษาและคณะครูในโรงเรียน และครูพระสอนศีลธรรมในโรงเรียน จำนวน 15 รูป/คน ด้วยการเลือกแบบเจาะจง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้ได้แก่ แบบสอบถาม และแบบสัมภาษณ์
ผลการวิจัย พบว่า
1. ผลการศึกษาองค์ความรู้เกี่ยวกับระบบการจัดการเรียนการสอนพระพุทธศาสนาตามหลักอริยสัจ 4 สำหรับนักเรียนมัธยมศึกษา จังหวัดปราจีนบุรี พบว่า กระบวนการเรียนการสอน 4 ขั้นตอน คือ ขั้นตอนที่ 1 คือ ขั้นกำหนดปัญหา (ขั้นทุกข์) คือ การให้ผู้เรียนระบุปัญหาที่ต้องการแก้ไข ขั้นตอนที่ 2 คือ ขั้นตั้งสมมติฐาน (ขั้นสมุทัย) คือ การให้ผู้เรียนวิเคราะห์หาสาเหตุของปัญหา และตั้งสมมติฐาน ขั้นตอนที่ 3 คือ ขั้นทดลองและเก็บข้อมูล (ขั้นนิโรธ) คือ การให้ผู้เรียนกำหนดวัตถุประสงค์และวิธีการทดลอง ขั้นตอนที่ 4 คือ ขั้นวิเคราะห์ข้อมูลและสรุปผล (ขั้นมรรค) คือการนำข้อมูลมาวิเคราะห์และสรุปเป็นกระบวนการการจัดการเรียนรู้
2. ผลการประเมินสภาพปัญหาและความต้องการของระบบการจัดการเรียนการสอนพระพุทธศาสนาตามหลักอริยสัจ 4 พบว่า ในภาพรวมทั้ง 5 ด้าน ได้แก่ 1) ด้านหลักสูตร อยู่ในระดับมาก 2) ด้านกระบวนการเรียนรู้อยู่ในระดับปานกลาง 3) ด้านสื่อการเรียนการสอนอยู่ในระดับมาก 4) ด้านกิจกรรมการเรียนรู้อยู่ในระดับมาก 5) ด้านการวัดและประเมินผล มีระดับความคิดเห็นอยู่ในระดับปานกลาง
3. ผลการพัฒนาระบบการจัดการเรียนการสอนพระพุทธศาสนาตามหลักอริยสัจ 4 สำหรับนักเรียนมัธยมศึกษา จังหวัดปราจีนบุรี พบว่า มีการกำหนดปัญหา มีการตั้งสมมติฐาน มีวิธีการทดลอง มีการแยกประเภทของปัญหา และบูรณาการเข้ากับอริยสัจ 4 กระบวนการพัฒนาระบบการจัดการเรียนการสอนตามหลักอริยสัจ 4
4. ผลการประเมินและรับรองระบบการจัดการเรียนการสอนพระพุทธศาสนาตามหลักอริยสัจ 4 สำหรับนักเรียนมัธยมศึกษา จังหวัดปราจีนบุรี ได้ผลลัพธ์การประเมินและรับรองระบบการสอนพระพุทธศาสนา โดยคณะกรรมผู้ทรงคุณวุฒิสอบ Focus Group Discussion จำนวน 12 รูป/คน เมื่อวัน พฤหัสบดี ที่ 30 มีนาคม 2566 ณ วัดตาลเจ็ดช่อ ตำบลตลาดกรวด อำเภอเมืองอ่างทอง จังหวัดอ่างทอง
References
กรมวิชาการ. (2557). ผลการจัดการเรียนการสอนรายวิชาพระพุทธศาสนา. กรุงเทพมหานคร: คุรุสภาลาดพร้าว.
กิดานันท์ มลิทอง. (2540.). เทคโนโลยีทางการศึกษาและนวัตกรรม. กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ฉลองชัย สุรวัฒนบูรณ์. (2544). การออกแบบระบบการสอน. ภาควิชาเทคโนโลยีการศึกษา คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.
นิเวศน์ วงศ์สุวรรณ. (2564). ทักษะการสอนสังคมศึกษาในศตวรรษที่ 21 แบบใช้ปัญหาเป็นฐานของพระสงฆ์ในมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย (รายงานการวิจัย). คณะครุศาสตร์: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
บุญเกื้อ ควรหาเวช. (2543). นวัตกรรมการศึกษา (พิมพ์ครั้งที่ 5). กรุงเทพมหานคร: เจริญวิทยาการพิมพ์.
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2557). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระครูปัญญาวัฒนกิจ ปญฺญาวฑฺฒโน พึ่งสูงเนิน. (2559). สภาพและปัญหาการจัดการเรียนการสอนของครูผู้สอนวิชาเขต 4 (วิทยานิพนธ์หลักสูตรครุศาสตร์มหาบัณฑิต สาขาหลักสูตรและการสอน). บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา.
พระมหาอำนาจ เตชวโร ทองเพ็ชร. (2558). รูปแบบการจัดการการเรียนรู้ ตามมาตรฐานการศึกษาแห่งชาติ ในสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาเขต 5 (วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต พุทธบริหารการศึกษา). บัณฑิตวิทยาลัย:มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระเลื่อน อมโร (สิงห์เจริญ). (2559). การจัดกิจกรรมการเรียนการสอนวิชาพระพุทธศาสนา โรงเรียนวัดบางนานอก เขตบางนา กรุงเทพมหานคร (วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต). บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 และที่แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2545. (2545). กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์คุรุสภา.
ชัยยงค์ พรหมวงศ์. (2545). การวางแผนการสอนและเขียนแผนการสอน, ในเอกสารการสอนชุดวิชาวิทยาการการสอน หน่วยที่ 8-15 (พิมพ์ครั้งที่ 7). นนทบุรี: มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.
ศรีไพร จันทร์เขียว. (2558). การจัดการเรียนรู้พระพุทธศาสนาโดยพุทธวิธีบูรณาการ (วิทยานิพนธ์
พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต). บัณฑิตวิทยาลัย : มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
Kim, B.H. and J. Kim. (2016). Development and Validation of Evaluation Indicators for Teaching Competency in STEAM Education in Korea. Eurasia Journal of Mathematics, Science & Technology Education, 12.
Likertv Rensis A, (1961). New Patterns of Management. New York: McGraw-Hill Book Company Inc.
McBride, M. (2011). Relative-Income Effects on Subject Well-being in the Crossection. Journal of Economic Behavior & Organization.
Schoderbek, P. P., Schoderbek, C. G., & Kefalas, A. G., (1990). Management systems: conceptual consideration. Boston: Richard D. Irwin Inc.
Smith, W. A. (1982). Management systems: Analysis and application. Japan: CBS College, publishing.
